Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu obejmuje kilkudziesięciokilometrowy odcinek doliny Bugu przyległy do granicy z Białorusią. Największym walorem krajobrazowym Parku jest przełomowa dolina rzeki, wijącej się wśród morenowych wzgórz osiągających kilkadziesiąt metrów wysokości względnej. Nieuregulowany, silnie meandrujący Bug przecina pas wzgórz morenowych utworzonych w okresie zlodowacenia środkowopolskiego. Sama dolina rzeki nie jest jednorodna. Miejscami jest szeroka, z licznymi starorzeczami, mokradłami i oczkami wodnymi, a miejscami zwęża się i głęboko wcina w otaczające ją wysoczyzny, tworząc wysokie na kilkadziesiąt metrów skarpy. Dolina rzeki jest zróżnicowana, miejscami jest szeroka, z licznymi starorzeczami i dopływami, zdarzają się jednak miejsca, w których Bug się zwęża, wcinając się w otaczające wysoczyzny, tworząc wysokie skarpy. Rzeka Bug na przełomowym odcinku jest kręta, jej brzegi są raz wysokie i urwiste, innym razem łagodnie nachylone i piaszczyste albo bagniste i niedostępne. Elementem urozmaicającym krajobraz są także rozcinające wysoczyzny doliny większych dopływów Bugu. W obrębie Parku do Bugu uchodzą: Krzna, Czyżówka, Sarenka, Toczna, Kołodziejka i Czapelka.

Rzeka Bug jest osią parku i najistotniejszym elementem hydrograficznym tego terenu. W krętym korycie rzeki spotykamy głębokie doły, piaszczyste łachy, wyspy, a w sąsiedztwie rzeki starorzecza, które najczęściej przybierają kształt sierpa. Największe z nich to Bużysko w okolicach Starego Bubla, Duża Purwa w okolicach Borsuk i Trojan nieopodal Mierzwic. W korycie rzeki zachodzą naturalne procesy erozyjne, polegające na wymywaniu brzegów na łukach wklęsłych oraz nanoszeniu materiału na łukach wypukłych. Lewobrzeżnymi dopływami Bugu w granicach parku są: Krzna, Czyżówka, Sarenka i Toczna. Do wód stojących należą liczne starorzecza, niewielkie śródpolne i śródleśne oczka wodne oraz zalewy retencyjne na rzece Krzywuli nieopodal Janowa Podlaskiego i stawy rybne w Cieleśnicy.

Na terenie Parku utworzono siedem rezerwatów przyrody: leśne („Łęg Dębowy”, „Zabuże”, „Stary Las”), faunistyczne („Kózki”, „Czapli Stóg”), krajobrazowy („Szwajcaria Podlaska”) oraz florystyczny („Mierzwice”). Ponadto ustanowiono ok. 120 pomników przyrody – są to głównie okazałe drzewa lub ich skupiska (najczęściej dęby szypułkowe). Mamy także kilka głazów pokaźnych rozmiarów, są one przykładem pomników przyrody nieożywionej a wśród nich najbardziej znanym jest Kamienna Baba (lub Krzyż Pokutny), zlokalizowany na wzniesieniu nieopodal miejscowości Neple. Ponadto na terenie nadleśnictwa Sarnaki, w sąsiedztwie rezerwatu Mierzwice, zlokalizowane jest stanowisko dokumentacyjne „Głazowisko” i obejmuje obszar ponad 5 ha, na którym grupowo lub pojedynczo występują głazy narzutowe w ilości około 100 sztuk. Na terenie Parku ustanowiono 30 użytków ekologicznych. Na tak cennym przyrodniczo terenie nie mogło zabraknąć obszarów sieci Natura 2000: OSOP „Dolina Dolnego Bugu” i SOOS „Ostoja Nadbużańska”.

Źródło: http://parki.lubelskie.pl/