Ландшафтны парк «Сабібор»

Ландшафтны парк «Сабібор» быў створаны для захавання лясоў з балотамі і лясных азёраў, размешчаных ва ўсходняй частцы Ленчынска-Уладаўскага азёрнага краю. Найбольш каштоўныя часткі тэрыторыі ахоўваюцца ў шасці розных запаведніках.

Ленчынска-Уладаўскі азёрны край у цэлым адносна плоскі. Яго тэрыторыі былі сфарміраваны галоўным чынам у выніку Рыскага абляднення, што прывяло да назапашвання пэўных тыпаў адкладаў. Акрамя таго, тут можна знайсці тыповыя прадукты дэградацыі, выкліканыя дзейнасцю азёраў і рэк, водна-ледніковыя адклады і эольныя пяскі, якія фарміруюць буйныя пагоркі і падоўжныя выдмы. Форма мясцовасці і грунту з ледавіковых адкладаў абумовілі стварэнне спецыфічных глеб. Часткі большай вышыні пакрытыя ў асноўным падзолістымі глебамі, якія маюць нізкую сельскагаспадарчую каштоўнасць, тады як на больш нізкіх участках мясцовасці пераважаюць тарфяныя глебы.

Ландшафтны парк «Сабібор» размешчаны ў басейне ракі Буг. Рачная сетка ў гэтым раёне адносна бедная. Парк абводнены параўнальна невялікай ракой Тарасенка, а таксама сістэмай дрэнажных канаў. Наваколлі парка перасякаюць тры ракі: Уладаўка, Кшэмянка і Буг.

Сярод вядомых месцаў парку – сем азёр, размешчаных сярод лесу; даступныя толькі абмежаваныя ўчасткі берагоў азёр. Гэтыя азёры маюць рознае паходжанне, морфа-метрычныя і лімналагічныя характарыстыкі. Самае вялікае возера называецца Вспульнае; воды яго, як і ў Касенцы, Пярэспе і Платычах, эўтрофныя. Воды ў Брудзенецкім і Брудненскім азёрах з’яўляюцца эўтрофна-дыстрафічнымі, а ў возеры Архова – дыстрофнымі. Тыповая асаблівасць гэтых азёр – адсутнасць доступу да берагоў з-за балот і забалочаных глеб.

Парк размешчаны ў Трансгранічным біясферным запаведніку ЮНЕСКА «Заходняе Палессе». Да стварэння Трансгранічнага біясфернага запаведніка «Заходняе Палессе» існавала тры невялікіх запаведніка, якія існавалі асобна ў трох розных краінах: Біясферны запаведнік «Заходняе Палессе» (Польшча), Біясферны заказнік «Прыбужская Палессе» (Беларусь) і Шацкі біясферны запаведнік (Украіна). Трансгранічны біясферны запаведнік «Заходняе Палессе» у цяперашні час з’яўляецца чацвёртым па велічыні біясферным запаведнікам, які аб’ядноўвае тры краіны. Унікальная ландшафтная і экалагічная каштоўнасць запаведніка, без сумневу, вельмі высокая, бо на яго тэрыторыі распаўсюджваецца некалькі формаў аховы навакольнага асяроддзя. Яны размешчаны, пачынаючы ад польскай мяжы на рацэ Буг, на працягу 60 кіламетраў на захад, аб’ядноўваючы ландшафтны парк Сабібор, ландшафтны парк Ленчыньскага азёрнага краю, Ландшафтны парк «Палессе», Нацыянальны парк «Палессе» і Прыродны парк «Палессе».

Найбольш каштоўныя ўчасткі ландшафтнага парку Сабібор атрымалі дадатковую ахову шляхам стварэння шасці запаведнікаў: Водна-балотнага запаведніка «Будзенец», «Возера Орхаў», «Магазын» (беларус.: «Склад») і запаведніка «Тры азёры», якія былі створаны для аховы азёр і балот, а таксама іх экасістэм. Ёсць таксама два запаведніка фаўны: «Жулвёве блота» (беларус.: «Чарапашыя балоты»), мэтай якога з’яўляецца ахова месцаў размнажэння прэснаводных чарапах, і «Малаземцы», мэтай якога з’яўляецца ахова месцаў гнездавання шэрай чаплі. У межах дадзеных тэрыторый створана некалькі дадатковых ахоўных зон: Асаблівая ахоўная зона «Натура 2000» «Сабіборскія лясы», а ў буфернай зоне размешчаны часткі Асаблівай ахоўнай зоны «Натура 2000» «Палеская Даліна Буга» і Асаблівая ахоўная зона «Даліна Сярэдняга Буга». У лясах Сабібора ёсць чатыры экалагічных участка: «Урочышча Дэкавіна», «Жлобэк» і «Люта», створаныя для захавання балот у лясоў, і «Даліна ракі Тарасенка» для аховы плаўней, вод і хмызнякоў. У парку і яго бліжэйшых ваколіцах ёсць некалькі прыродных помнікаў. Паблізу Косыня – два дубы, у в. Старое Стульна – адна ліпа драбналістая, а ў былым парку маёнтка ў Майдане Стуленьскім – дзве групы дрэў, якія складаюцца з дубоў і ясеняў. Варта адзначыць, што даліна ракі Буг лічылася еўрапейскім калідорам дзікай прыроды ў рамах «Агульнаеўрапейскай стратэгіі біялагічнай і ландшафтнай разнастайнасці».

Adres:

Gmina Drohiczyn
ul. J.I. Kraszewskiego 5
17-312 Drohiczyn
Polska

www.drohiczyn.pl

Jezioro Perespa, Sobiborski Park Krajobrazowy, fot. Lech Ścibor-Rylski
Brzeg rzeki Bug